လူေတြဟာ စဥ္းစားဥာဏ္ရွိျခင္း၊ မရွိျခင္း

”သက္ရွိဟူသမွ်မွာ အတၱ ၀ိညာဥ္ဆိုတာ ရွိတယ္။ အပင္သက္ရွိေတြမွာရွိတဲ့ အတၱ၀ိညာဥ္ကေတာ့ အနိမ့္အက်ဆံုးျဖစ္တယ္။ ဒါထက္ အဆင့္ျမင့္တဲ့ အတၱ၀ိညာဥ္ကေတာ့ တိရစာၦန္မွာရွိတယ္။ လူမွာ ရွိတဲ့ အတၱ၀ိညာဥ္ကေတာ့ အျမင့္ျမတ္ဆံုးပဲတဲ့။ လူရဲ႔ အတၱ၀ိညာဥ္မွာ ပညတ္ Concepts ေတြကို အသံုးျပဳၿပီးစဥ္းစားႏိုင္၊ ဆင္ျခင္ႏိုင္တဲ့ စြမ္းရည္ တည္ရွိတယ္။ ဒီလို စဥ္းစားဆင္ျခင္ႏိုင္တဲ့ စြမ္းရည္ရွိျခင္းေၾကာင့္ လူသတၱ၀ါဟာ တျခား သက္ရွိေတြမွာ ရွိတဲ့ အတၱ၀ိညာဥ္ေတြနဲ႔ ျခားနားသြားျခင္းျဖစ္တယ္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ လူဟာေလာက ဓမၼ သဘာ၀ေတြကို စဥ္းစားဆင္ျခင္ျခင္းအားျဖင့္ ထြင္းေဖာက္ သိျမင္ႏိုင္တဲ့ သတၱ၀ါျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ လူဟာ သတၱေလာကမွာ အျမင့္ျမတ္ဆံုးသူ ျဖစ္တယ္။“

အာရစၥတိုတယ္(ဂရိေတြးေခၚပညာရွင္)

”လူဟာဆင္ျခင္ဥာဏ္ရွိတဲ့ သတၱ၀ါ ... လို႔ ေျပာၾကတယ္။ ဒီအဆို မွန္ကန္ရဲ႔လားလို႔ သက္ေသ အေထာက္အထားေတြ ရွာၾကည့္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ အာရွ၊ ဥေရာပ အစရွိတဲ့ တိုက္ႀကီးေတြေပၚက ႏိုင္ငံအမ်ားအျပားမွာ လည္း ရွာေဖြၾကည့္တယ္။ ဒါေပမယ့္ လူ႕ ေလာကႀကီးဟာ မိုက္မဲ ရူးသြပ္ျခင္းဆီ ကိုပဲ အဟုန္ျပင္းစြာနဲ႔ ေရြ႕ ရွားေနတာကိုပဲ ေတြ႔ေနရတယ္။ ရက္စက္ျခင္းေတြ၊ ႏိုင္လိုမင္းထက္ျပဳျခင္းေတြ၊ အယူသီးစြာနဲ႔ ျပဳမူေနျခင္းေတြ တိုးသည္ထက္တိုးလာတာကိုပဲ ေတြ႔ေနရတယ္။ လူ႔ရဲ႔ အသိဥာဏ္ ဆင္ျခင္ဥာဏ္ဟာ အစြဲ ဥပါဒါန္ေတြရဲ႔ ဖံုးလႊမ္းျခင္းကို ခံေနရတယ္။“

ဘာထရန္ရပ္ဆယ္(ဒသနဆရာႀကီး)

လူေတြဟာ စဥ္းစားဥာဏ္ရွိျခင္း၊ မရွိျခင္းအေပၚ ဆရာႀကီးေတြရဲ႔အျမင္ပါ။ စာရူ႕ သူရဲ႔ အျမင္ေလးေတြ ရွိရင္လည္းေျပာျပႏိုင္ပါတယ္။

Read More...(ဆက္လက္ဖတ္ရန္)

Summary only...(အႏွစ္ခ်ဳပ္သို႔)

ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္သူငယ္ခ်င္းမ်ား (၂)

“မေမးေတာ့ဘူး”

ကၽြန္ေတာ့္ သူငယ္ခ်င္းေတြထဲက ကိုဦး ဆိုတဲ့ သူငယ္ခ်င္း တစ္ေယာက္ အေၾကာင္းကို ေျပာျပပါဦးမယ္။ သူက အရပ္နဲနဲပုပု၊ ခတ္၀၀ ေလးေပါ့ဗ်ာ။ ရုပ္ရည္ကေတာ့ သန္႔တယ္ဗ်။ သူက စကားေျပာရင္ ဟန္ပန္နဲ႔ ဆရာႀကီး ပံုစံေလး ေျပာဆိုတတ္ပါတယ္။ သူကို ေမးရင္ တန္းမေျဖဘူး ေမးသူကို ေမးခြန္းေလးေတြ ျပန္ေမးၿပီးမွ သူမ်ားေမးတာကို ျပန္ေျဖဆို တတ္တဲ့ အက်င့္ေလး ရွိပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္းေတြက လမ္းမွာေတြ႕ လို႔ ” ဘယ္သြားမွာလဲ ” လို႔ေမးရင္ သူက “ ဘယ္သြားမယ္ ထင္လဲ၊ မင္းကေကာ ဘယ္သြားမွာလဲ၊ ဘယ္က လာတာလဲ၊ ဘာသြားလုပ္မွာလဲ ” ဆိုၿပီးေတာ့ ျပန္ေမးေလ့ ရွိပါတယ္။ အဲဒီလို ေမးၿပီးမွ သူဘယ္သြားမယ္ ဆိုတာကို ျပန္ေျဖပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကိုစာသင္တဲ့ ဆရာမ တစ္ေယာက္က စာသင္ရင္ ေသေသခ်ာခ်ာ သင္ၿပီး၊ ဂရုတစိုက္ နားေထာင္မွ ႀကိဳက္တယ္။ ၿပီးက်ရင္ ေက်ာင္းသား ေတြကို စာေမးေလ့ ရွိပါတယ္။ တစ္ေန႔မွာေတာ့ ဆရာမက စာသင္ၿပီး ေက်ာင္းသားေတြကို ခဏ စာၾကည့္ခိုင္းပါတယ္။ ၿပီးက်ေတာ့ ေက်ာင္းသား တစ္ေယာက္ခ်င္းစီ စာေမးပါတယ္။ ဆရာမက သူလိုခ်င္တဲ့ အေျဖမရေသးတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကို မတ္တတ္ရပ္ ခိုင္းပါတယ္။ ေက်ာင္းသား ေတြသာ ကုန္သြားတာ ဆရာမ လိုခ်င္တဲ့ အေျဖက ရမလားဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားေတြ အားလံုး မတ္တတ္ရပ္ ေနရတာေပါ့ အဲ တစ္ေယာက္ကေတာ့ ထိုင္လ်က္ပဲဗ် သူက ကိုဦးေလ၊ ဆရာမက တစ္ေယာက္ထဲ ထိုင္လ်က္ရွိေနသူ ကိုဦး ကိုၾကည့္ၿပီး “သူ႔ကိုေတာ့ မေမးရဲေတာ့ဘူး၊ ငါ့ကေမးတာ နဲနဲရယ္ သူက အမ်ားႀကီးျပန္ေမးေနလိမ့္မယ္” ဆိုၿပီး သူကိုယ္တိုင္ပဲ စာရွင္း ျပပါေတာ့တယ္။ ဆရာမကေတာင္ စာမေမးရဲတဲ့ ကိုဦးပါဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္ ကိုဦးက သေဘာ ေကာင္းပါတယ္ဗ်ာ၊ အေၾကာင္းသိရင္ အရမ္းခင္ဖို႔ ေကာင္းပါတယ္။

Read More...(ဆက္လက္ဖတ္ရန္)

Summary only...(အႏွစ္ခ်ဳပ္သို႔)

”အေဆြးမ်ား”

ကြဲအက္အသည္း

အလြမ္းနည္းဖို႔

ဂီတာတစ္လက္

၀ိုင္တစ္ခြက္နဲ႔

ေျဖေျဖာက္ေသာ္ညား

ေလ်ာ့မသြားခဲ့ ။

ႏွစ္သိမ့့္စကား

ၾကားဖန္မ်ားလည္း

တိုးပြားအသစ္

ေမတၱာစစ္ျဖင့္

အေဆြးမ်ားစြာ

ရွွိေနမည္သာ ။

Read More...(ဆက္လက္ဖတ္ရန္)

Summary only...(အႏွစ္ခ်ဳပ္သို႔)

သူေတာ္ေကာင္း၊ သူယုတ္မာ

သူေတာ္ေကာင္း အဂၤါသံုးပါး

(၁) သူေတာ္ေကာင္းဟာ ကုသိုလ္္ျဖစ္ေၾကာင္း ေကာင္းမႈကိုသာ ႀကံစည္တယ္၊

(၂) စကားေျပာတဲ့အခါမွာလည္း အျပစ္ကင္းတဲ့စကား၊ ကုသိုလ္္ျဖစ္ေၾကာင္း ေကာင္းတဲ့စကာားကိုသာေျပာဆိုတတ္တယ္၊

(၃) အလုပ္လုပ္တဲ့အခါမွာလည္း ကုသိုလ္္ျဖစ္ေၾကာင္း ေကာင္းမႈကိုသာ လုပ္တယ္။

သူယုတ္မာ အဂၤါသံုးပါး

(၁) သူယုတ္မာဟာ အကုသိုလ္္ျဖစ္ေၾကာင္း မေကာင္းမႈကိုသာ ႀကံစည္တယ္၊

(၂) စကားေျပာတဲ့အခါမွာလည္း အျပစ္မကင္းတဲ့စကား၊ အကုသိုလ္္ျဖစ္ေၾကာင္း မေကာင္းတဲဲ့စကာားကိုသာေျပာဆိုတတ္တယ္၊

(၃) အလုပ္လုပ္တဲ့အခါမွာလည္း အကုသိုလ္္ျဖစ္ေၾကာင္း မေေကာင္းတဲ့အလုပ္၊ အျပစ္မကင္းတဲ့ အလုပ္ကို လုပ္တယ္။

သူေတာ္ေကာင္းလကၡဏာေလးပါး

(၁) ပညာရွိသူေတာ္ေကာင္းေတြဟာ သူတစ္ပါးအျပစ္ကို ဘယ္ေတာ့မွ မေျပာဘူး၊ တစ္စံုတစ္ေယာင္က ေမးရင္ေတာင္ သိပ္မေျပာဘူး၊ နည္းနည္းပါးပါးပဲ ေျပာတယ္။

(၂) မိမိအျပစ္ကို ဘယ္သူကမွ မေမးတာေတာင္ ေျပာသင့္ရင္ ေျပာတယ္၊ ေမးတဲ့လူ ရွိရင္ေတာ့ မိမိအျပစ္ကို ျပည့္ျပည့္စံုစံု ၀န္ခံၿပီးေျပာတတ္တယ္။

(၃) သူတစ္ပါးရဲ႕ ဂုဏ္ေက်းဇူးကိုိ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဖို႔ရာ၀န္မေလးဘူး၊ ဘယ္သူမွ မေမးလည္း ေျပာတယ္။ ေမးရင္ေတာ့ျပည့္ျပည့္စံုစံုေျပာျပတယ္။

(၄) မိမိရဲ႕ ဂုဏ္ေက်းဇူးကို မေျပာလိုဘူး၊ လွ်ိဳ႕ ၀ွက္သိုသိပ္တတ္တယ္၊ သူမ်ားေမး လာရင္ေတာင္ အနည္းအက်ဥ္းသာ ေျပာတယ္။

သူယုတ္မာ လကၡဏာေလးပါး

(၁) သူယုတ္မာတို႔မည္သည္ သူတစ္ပါးရဲ႕ အျပစ္ကို ဘယ္သူကမွ မေမးဘဲလည္း ေျပာတယ္၊ ေမးရင္ေတာ့ ဒီထက္ပိုၿပီး ပံုႀကီးခ်ဲ႕ ၿပီး ေျပာတတ္တယ္။

(၂) ကိုယ့္အျပစ္ကိုက်ေတာ့ တတ္ႏိုင္သေလာက္ ဖံုးထားတတ္တယ္၊ ေမးရင္ေတာင္မွ အနည္းငယ္ေလာက္သာ မေျပာမျဖစ္လို႔ ေျပာတယ္။

(၃) သူမ်ားရဲ႕ ဂုဏ္ေက်းဇူးကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုဖို႔က်ေတာ့ အလြန္၀န္ေလးတယ္၊ ေမးသူမရွိရင္ မေျပာဘူး၊ ေမးသူရွိမွ မေျပာရင္မေကာင္းတတ္လို႔ အနည္းအက်ဥ္းပဲ ေျပာတယ္။

(၄) ကိုယ့္ဂုဏ္ကိုက်ေတာ့ မေမးဘဲနဲ႔ေျပာဆိုခ်င္ၾကတယ္၊ ေမးတဲ့သူရွိရင္ေတာ့ ပိုပိုလိုလို ေျပာဆိုတတ္တယ္။

ပညာရွိသူေတာ္ေကာင္းရဲ႕ အရည္အခ်င္းမ်ား

• ရတနာသံုးပါးနဲ႔ ကံတရားကို ယံုၾကည္တဲ့ (သဒၵါ) တရားနဲ႔ျပည့္စံုတယ္။
• ကုသိုလ္ေကာင္းမႈတို႔ကို မေမ့တဲ့(သတိ) နဲ႔ ျပည့္စံုတယ္။
• မေကာင္းမႈကိုျပဳရမွာ သိပ္ရွက္တယ္(ဟီရိ)၊ မေကာင္းမႈကို ျပဳရမွာကိုလည္း သိပ္ေၾကာက္တယ္(ၾသတၱပၸ)။
• အျပစ္ကင္းတဲ့ အၾကားအျမင္(သုတ) ႏွင့္လည္း ျပည့္စံုတယ္။
• ကုသိုလ္ေကာင္းမႈအတြက္ အားထုတ္တဲ့ (၀ီရိယ) လည္းရွိတယ္။
• ရုပ္နာမ္ ဓမၼတို႔ရဲ႕ ျဖစ္ပ်က္ကို သိျမင္တဲ့ (ပညာ) လည္းရွိတယ္။

Read More...(ဆက္လက္ဖတ္ရန္)

Summary only...(အႏွစ္ခ်ဳပ္သို႔)

ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္သူငယ္ခ်င္းမ်ား (၁)

ဦးေႏွာက္ကို format ခ်ခ်င္သူ

. . .ကြန္ပ်ဴတာ third year တုန္းက အတန္းထဲမွာ ေယာကၤ်ားေလး ကိုးေယာက္ရွိပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္းေတြက တစ္ေယာက္တမ်ိဳးစီ ထူးျခားတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေလးေတြ ကိုယ္စီရွိၾကပါတယ္။ အဲဒီသူငယ္ခ်င္းေတြထဲက ေမာင္ေမာင္ ဆိုတဲ့ သူငယ္ခ်င္းရဲ႕ တကယ္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းေလးကို အရင္ဆံုး ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ သူက အေ၀းသင္ နဲ႔ ကြန္ပ်ဴတာ ေက်ာင္းႏွစ္ေက်ာင္းမွာ third year ကို တၿပိဳင္နက္ တက္ေနတယ္။ စာေမးပြဲေျဖခါနီး time table ထြက္လာေတာ့ အေ၀းသင္ကေစာၿပီး ကြန္ပ်ဴတာက ေလးရက္ေလာက္ ေနာက္က်တယ္။ အေ၀းသင္က အရင္ေျဖရမွာဆိုေတာ့ အေ၀းသင္က စာေတြကို အရင္အရက်က္ၿပီး ကြန္ပ်ဴတာကစာေတြကို အနည္းအက်ဥ္းသာက်က္ေနတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ အေ၀းသင္စာေမးပြဲကို ေအာင္ျမင္စြာေျဖႏိုင္သြားပါတယ္။ အေ၀းသင္ စာေမးပြဲၿပီးေနာက္ေန႔ မနက္မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ သူငယ္ခ်င္းေတြ စာစုက်က္တဲ့ဆီကို ေရာက္လာၿပီး သူအရမ္းစိတ္ညစ္ေၾကာင္း ညက စာေတြ (ကြန္ပ်ဴတာကစာ) က်က္လို႔မရေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲေမးၾကေတာ့ “ငါ့ဦးေႏွာက္ထဲမွာ ျပည့္ေနၿပီထင္တယ္ delete လုပ္ဖို႔လိုမလားမသိဘူး ေနာက္က်က္တဲ့စာေတြ ေခါင္းထဲမ၀င္ေတာ့ဘူး အရင္က်က္ထားတဲ့စာေတြပဲ ျပန္ရေနတယ္” လို႔ေျပာၿပီးျပန္သြားတယ္။ ညေနၾကေတာ့ သူ ၿပံဳးၿဖီးၿဖီးနဲ႔ ထပ္ေရာက္လာတယ္။ ဘယ္ကလွည့္လာလဲ ေမးေတာ့ စိတ္ေရာဂါအထူးကုေဆးခန္းကျပန္လာတာ တဲ့ ေနာက္ၿပီး ဆရာ၀န္နဲ႔ေတြ႕ခဲ့ပံုေလးကို ေျပာျပပါတယ္။ သူေဆးခန္းေရာက္ေတာ့ ဆရာ၀န္က ”ဘာလုိျဖစ္တာလဲ ဘယ္သူလဲ” ေမးေတာ့ သူက ”ကၽြန္ေတာ္ျဖစ္တာပါ စာက်က္လို႔မရလို႔ပါ၊ အရင္တုန္းက က်က္ထားတဲ့ စာေတြပဲ ေခါင္းထဲမွာ ရွိေနၿပီး ေနာက္ထပ္ ထပ္ထည့္လို႔ မရေတာ့လို႔ပါ၊ ေခါင္းေတြလဲပူေနတယ္၊ စိတ္ေရာဂါမ်ားျဖစ္ေနၿပီလားလို႔ပါဆရာ” လို႔ ျပန္ေျဖတယ္။ ဒါနဲ႔ဆရာ၀န္က ” ကိုကိုယ္ကို စိတ္ေရာဂါရွိတယ္ထင္ၿပီး ေဆးခန္းလာျပႏိုင္ေသးရင္ မင္းမရူးေသးပါဘူး၊ အိပ္ေရးပ်က္ ပင္ပန္းၿပီး အားနည္းသြားလို႔ပါ၊ စိတ္ေအးေအး ထားၿပီး အနားယူပါ” လို႔ ေျပာၿပီး ေသာက္ဖို႔ ေဆးေတြေပးလိုက္တယ္။ သူငယ္ခ်င္းေတြကို သူအိမ္ျပန္ခါနီးမွာ ”ေတာ္ေသးတယ္ကြ ငါ့ဦးေႏွာက္ကို format ခ်မိေတာ့မလို႔” ဆိုၿပီးေျပာသြားတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ သူငယ္ခ်င္းေတြက သူ႔ကိုနာမည္အသစ္ေပးလိုက္ၾကတယ္ ”ဦးေႏွာက္ကို format ခ်ခ်င္သူ” လို႔ - - - - -

Read More...(ဆက္လက္ဖတ္ရန္)

Summary only...(အႏွစ္ခ်ဳပ္သို႔)

သူေတာ္ေကာင္းလကၡဏာ (၁၂) ပါး

• စိတ္ထားရွည္စြာ။
• မ၀ါၾကြားျခင္း။
• မျပင္းေဒါသ။
• မာနမထူး။
• ေက်းဇူးသိျမင္။
• ဂုဏ္လွ်င္မၿပိဳင္။
• ျပည့္လိႈင္တင္ႏိုး ကိုယ္က်ိဳးကိုသာမရွာေပလင့္။
• သူ႔မျပစ္ကို မွတ္ဆစ္မထား။
• သူတစ္ပါး၌ စကားျပစ္တင္မဆိုၾကဥ္ေရွာင္။
• မေကာင္းမႈ၌ မႀကိဳက္မရႊင္။
• ေကာင္းမႈျမင္ေသာ္ၾကည္ ရႊင္၀မ္းသာ။
• သည္းခံမွာလည္း မ်ားစြာရိွေသာ္။

လူသူေတာ္ဟု အံ့ၾသသိျမင္ မွတ္တံုက်င့္ေလာ့

ေဒါက္တာ ဦးေကာ၀ိဒါစာရ

Read More...(ဆက္လက္ဖတ္ရန္)

Summary only...(အႏွစ္ခ်ဳပ္သို႔)