အခန္းစိုးဆိုတာ ရြာအလွဴေတြမွာ ေဆးလိပ္၊ လက္ဖက္၊ ဆန္၊ ဆီ၊ ၾကက္သြန္၊ ငါးေျခာက္၊ ၀က္သားအိုး စတာေတြကို ထိန္းသိမ္းစီမံ ေပးရတဲ့သူပါ။ အခန္းစိုးကို တခ်ိဳ႕က အခန္းဆိုးလို႔ နာမည္ပ်က္နဲ႔ ေခၚတတ္ၾကတယ္။ အလွဴဒကာ၊ အလွဴဒကာမေတြက လံုး၀ဥႆံု လႊဲအပ္ထားလို႔ သူတို႔ကိုယ္စား အေျပာအဆိုခံလြတ္ေအာင္၊ မကုန္သင့္တာ မကုန္ေအာင္စီမံရ တဲ့လူမို႔ တခ်ိဳ႕က ‘ပိတ္ဒကာ‘ လို႔ေခၚတတ္ၾကေသးတယ္။ ေသရင္ၿပိတၱာျဖစ္မယ့္ သူလို႔လည္း ေမတၱာပို႔သျခင္းခံရတယ္။
ဒါေၾကာင့္ အလွဴေတြမွာ အခန္းစိုးလုပ္ကိုင္ေပးမယ္သူ ရွားပါးတယ္။ တခ်ိဳ႕က အလွဴ ဒကာ၊ အလွဴဒကာမနဲ႔ ေဆြမ်ိဳးေတာ္စပ္လို႔ မလႊဲသာ၊ မေရွာင္သာ လုပ္ကိုင္ေပးၾကတယ္။ အခန္းစိုးက အလွဴတစ္လွဴ အစကေနအဆံုး လုပ္ကိုင္ရတာမို႔ မိမိအလုပ္လည္းပ်က္တယ္။ ပင္လည္းပင္းပန္းတယ္။
အလွဴတစ္လွဴမွာ အခန္းစိုးက ေဆးလိပ္လိပ္တဲ့ေန႔ကစၿပီး ရွင္မယ္ခံတဲ့ေန႔အထိ ေနၾက ရတယ္ဆိုေတာ့ ႏွစ္ပတ္ေလာက္ၾကာတတ္တယ္။ အလွဴမွာ တည္ခင္းဧည့္ခံဖို႔၊ အလွဴေငြထည့္ ၀င္လာၾကတဲ့သူေတြကို လက္ေဆာင္ျပန္ဖို႔ အလွဴရက္မတိုင္မီ တစ္ပတ္ေက်ာ္ေလာက္ကႀကိဳၿပီး ေျပာင္းဖူးဖက္ ေဆးလိပ္ေတြကို ေထာင္ခ်ီၿပီး လိပ္ထားရတယ္။ ေဆးလိပ္ကို ေဆးလိပ္လိပ္တဲ့သူ ေတြက အိမ္ေ၀ယ်ာ၀စၥ အားလပ္တဲ့အခ်ိန္ ေန႔လယ္ခင္းမွာ တစ္လိပ္ၿပီးၿပီး၊ ႏွစ္လိပ္ၿပီးၿပီး လာေရာက္၀ိုင္း၀န္း လိပ္ေပးၾကတယ္။ ရြာမွာ ေဆးလိပ္မလိပ္တတ္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးလဲ မရွိဘူး။ အိမ္ေထာင္ရွင္ အမ်ိဳးသမီးတိုင္း လိပ္တတ္ၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕အရြယ္ေရာက္တဲ့ မိန္းကေလးေတြ ေဆးလိပ္လိပ္သင္ရင္ အိမ္ေထာင္ျပဳေတာ့မွာမို႔လားလို႔ စ,တတ္၊ ေျပာင္တတ္ၾကပါတယ္။
ေဆးလိပ္လိပ္တဲ့သူေတြ ေကၽြးဖို႔ေမြးဖို႔ အေၾကာ္၊ ေပါက္ေပါက္ဆုပ္၊ ၾကံသကာ၊ ေကာက္ညင္းေပါင္း စတဲ့သေရစာ ထည့္ယူလာတဲ့ ပန္းကန္ထဲကို လက္ဖက္ထည့္ေပးၿပီး တံု႔ျပန္တတ္တယ္။ လက္ဖက္သားနဲ႔ ခ်င္းေရာနယ္ထားတဲ့ အေပၚကို ပဲၾကမ္းေၾကာ္ ျဖဴးေပးလိုက္ တာပါ။
အဲဒီမွာ လက္ဖက္သားကနည္းၿပီး ခ်င္းမ်ားေနရင္ အခန္းစိုးကို အျပစ္တင္ၾကတယ္။ ဆီ ဆမ္းတာနည္းေနရင္လည္း ကဲ့ရဲ႕တတ္ၾကတယ္။ လက္ဖက္သားကမ်ားၿပီး ခ်င္းနည္းေနမယ္၊ ဆီရႊဲေနမယ္ဆိုရင္လည္း အခန္းစိုးက သူ႔ဟာမဟုတ္လို႔ ဗံုးေဗာလေအာ(အမ်ားအျပား)သံုးတယ္ လို႔ အေျပာခံၾကရျပန္ေရာ၊ အခန္းစိုးက အေျပာခံ လြတ္ခဲလွပါတယ္။အလွဴမွာ ဧည့္ခံၾကရတဲ့သူ ေတြက လက္ဖက္၊ ေဆးလိပ္လိုခ်င္ရင္ အခန္းစိုးဆီ ေတာင္းၾကရတယ္။ အိုးသူၾကီးကလည္း ခ်က္ေတာ့ျပဳတ္ေတာ့မယ္ ဆိုရင္ ဆန္၊ ဆီ၊ ငရုတ္၊ ၾကက္သြန္၊ ငါးေျခာက္ေတြကို အခန္းစိုးဆီ က ေတာင္းရတယ္။ ဆြမ္းေလာင္းဖို႔ခ်က္ထားတဲ့ ၀က္သားဒယ္၊ ငါးေျခာက္ဒယ္ေတြကိုလည္း အခန္းစိုးဆီ ျပန္အပ္ထားၾကရတယ္။ အခန္းစိုးက ေပးသင့္တယ္ထင္တဲ့ သူကိုေပးတယ္။ ေမး ျမန္းၿပီးေပးသင့္သေလာက္သာ ေပးတယ္။ တခ်ိဳ႕က အလွဴနဲ႔မသက္ဆိုင္ဘဲ အရက္၀ိုင္းမွာ ျမည္းဖို႔ေဆးလိပ္၊ လက္ဖက္လာေတာင္းတတ္တဲ့ သူေတြရွိတတ္တယ္။ တခ်ိဳ႕က အရက္နဲ႔လဲ ေသာက္ရေအာင္ ဆန္၊ ဆီ၊ ငါးေျခာက္ကို မလိမ့္တပတ္နဲ႔ ေတာင္းတတ္ၾကေသးတယ္။ အခန္း စိုး မပါးနပ္လို႔ ကုန္သြားတာေတြရွိတယ္။
အခန္းစိုးက အလွဴမ႑ပ္ေဆာက္ၿပီးတဲ့ အခ်ိန္ကစၿပီး ရွင္မယ္ခံတဲ့ေန႔အထိ ငါးရက္လံုး လံုး မိမိအိမ္ကိုျပန္ၿပီးေတာင္ မအိပ္ရေတာ့ဘူး။ အလွဴအိမ္မွာ ေန႔ေရာ၊ ညေရာ အခန္းထဲ ေအာင္းၿပီး ေနေပးရေတာ့တယ္။ အခန္းစိုးေရခ်ိဳးဖို႔ ေရခပ္ေပးၾကရတယ္။ လိမ္းဖို႔သနပ္ခါးေသြး ေပးရတယ္။ ရွင္မယ္ခံၿပီးတဲ့ေန႔ ညေနပတ္စာခြာ၊ ဖ်ာသိမ္းမွ အလွဴဒကာ၊ အလွဴဒကာမေတြကို က်န္ရွိတဲ့ပစၥၫ္းေတြအပ္ႏွံ၊ အလွဴကူေတြကို အပ္ႏွံၿပီးမွ ျပန္ၾကရေတာ့တယ္။
အလွဴေတြက မ်ားေသာအားျဖင့္ အခန္းစိုးကို အက်ႌစေလးတစ္စ၊ ထဘီစေလးတစ္စ ၀ယ္ေပးေက်းဇူးတံု႔ျပန္တတ္ၾကတယ္။ အခန္းစိုးအေနနဲ႔ကေတာ့ ရရွိသည္ျဖစ္ေစ၊ မရရွိသည္ျဖစ္ေစ ေမွ်ာ္ကိုးလုပ္ကိုင္တာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ေစတနာသက္သက္၊ အလွဴမွာ ကုသိုလ္ယူဖို႔ လုပ္ကိုင္ေပးၾကတာပါ။
ကိုးကား ။ ။ ကိုေလးျမတ္ မံုေရြးေၾကးမံုသူ/သား (ေက်းလက္လူမႈသ႐ုပ္ေဖၚ ရသစာစုမ်ား)
ဒါေၾကာင့္ အလွဴေတြမွာ အခန္းစိုးလုပ္ကိုင္ေပးမယ္သူ ရွားပါးတယ္။ တခ်ိဳ႕က အလွဴ ဒကာ၊ အလွဴဒကာမနဲ႔ ေဆြမ်ိဳးေတာ္စပ္လို႔ မလႊဲသာ၊ မေရွာင္သာ လုပ္ကိုင္ေပးၾကတယ္။ အခန္းစိုးက အလွဴတစ္လွဴ အစကေနအဆံုး လုပ္ကိုင္ရတာမို႔ မိမိအလုပ္လည္းပ်က္တယ္။ ပင္လည္းပင္းပန္းတယ္။
အလွဴတစ္လွဴမွာ အခန္းစိုးက ေဆးလိပ္လိပ္တဲ့ေန႔ကစၿပီး ရွင္မယ္ခံတဲ့ေန႔အထိ ေနၾက ရတယ္ဆိုေတာ့ ႏွစ္ပတ္ေလာက္ၾကာတတ္တယ္။ အလွဴမွာ တည္ခင္းဧည့္ခံဖို႔၊ အလွဴေငြထည့္ ၀င္လာၾကတဲ့သူေတြကို လက္ေဆာင္ျပန္ဖို႔ အလွဴရက္မတိုင္မီ တစ္ပတ္ေက်ာ္ေလာက္ကႀကိဳၿပီး ေျပာင္းဖူးဖက္ ေဆးလိပ္ေတြကို ေထာင္ခ်ီၿပီး လိပ္ထားရတယ္။ ေဆးလိပ္ကို ေဆးလိပ္လိပ္တဲ့သူ ေတြက အိမ္ေ၀ယ်ာ၀စၥ အားလပ္တဲ့အခ်ိန္ ေန႔လယ္ခင္းမွာ တစ္လိပ္ၿပီးၿပီး၊ ႏွစ္လိပ္ၿပီးၿပီး လာေရာက္၀ိုင္း၀န္း လိပ္ေပးၾကတယ္။ ရြာမွာ ေဆးလိပ္မလိပ္တတ္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးလဲ မရွိဘူး။ အိမ္ေထာင္ရွင္ အမ်ိဳးသမီးတိုင္း လိပ္တတ္ၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕အရြယ္ေရာက္တဲ့ မိန္းကေလးေတြ ေဆးလိပ္လိပ္သင္ရင္ အိမ္ေထာင္ျပဳေတာ့မွာမို႔လားလို႔ စ,တတ္၊ ေျပာင္တတ္ၾကပါတယ္။
ေဆးလိပ္လိပ္တဲ့သူေတြ ေကၽြးဖို႔ေမြးဖို႔ အေၾကာ္၊ ေပါက္ေပါက္ဆုပ္၊ ၾကံသကာ၊ ေကာက္ညင္းေပါင္း စတဲ့သေရစာ ထည့္ယူလာတဲ့ ပန္းကန္ထဲကို လက္ဖက္ထည့္ေပးၿပီး တံု႔ျပန္တတ္တယ္။ လက္ဖက္သားနဲ႔ ခ်င္းေရာနယ္ထားတဲ့ အေပၚကို ပဲၾကမ္းေၾကာ္ ျဖဴးေပးလိုက္ တာပါ။
အဲဒီမွာ လက္ဖက္သားကနည္းၿပီး ခ်င္းမ်ားေနရင္ အခန္းစိုးကို အျပစ္တင္ၾကတယ္။ ဆီ ဆမ္းတာနည္းေနရင္လည္း ကဲ့ရဲ႕တတ္ၾကတယ္။ လက္ဖက္သားကမ်ားၿပီး ခ်င္းနည္းေနမယ္၊ ဆီရႊဲေနမယ္ဆိုရင္လည္း အခန္းစိုးက သူ႔ဟာမဟုတ္လို႔ ဗံုးေဗာလေအာ(အမ်ားအျပား)သံုးတယ္ လို႔ အေျပာခံၾကရျပန္ေရာ၊ အခန္းစိုးက အေျပာခံ လြတ္ခဲလွပါတယ္။အလွဴမွာ ဧည့္ခံၾကရတဲ့သူ ေတြက လက္ဖက္၊ ေဆးလိပ္လိုခ်င္ရင္ အခန္းစိုးဆီ ေတာင္းၾကရတယ္။ အိုးသူၾကီးကလည္း ခ်က္ေတာ့ျပဳတ္ေတာ့မယ္ ဆိုရင္ ဆန္၊ ဆီ၊ ငရုတ္၊ ၾကက္သြန္၊ ငါးေျခာက္ေတြကို အခန္းစိုးဆီ က ေတာင္းရတယ္။ ဆြမ္းေလာင္းဖို႔ခ်က္ထားတဲ့ ၀က္သားဒယ္၊ ငါးေျခာက္ဒယ္ေတြကိုလည္း အခန္းစိုးဆီ ျပန္အပ္ထားၾကရတယ္။ အခန္းစိုးက ေပးသင့္တယ္ထင္တဲ့ သူကိုေပးတယ္။ ေမး ျမန္းၿပီးေပးသင့္သေလာက္သာ ေပးတယ္။ တခ်ိဳ႕က အလွဴနဲ႔မသက္ဆိုင္ဘဲ အရက္၀ိုင္းမွာ ျမည္းဖို႔ေဆးလိပ္၊ လက္ဖက္လာေတာင္းတတ္တဲ့ သူေတြရွိတတ္တယ္။ တခ်ိဳ႕က အရက္နဲ႔လဲ ေသာက္ရေအာင္ ဆန္၊ ဆီ၊ ငါးေျခာက္ကို မလိမ့္တပတ္နဲ႔ ေတာင္းတတ္ၾကေသးတယ္။ အခန္း စိုး မပါးနပ္လို႔ ကုန္သြားတာေတြရွိတယ္။
အခန္းစိုးက အလွဴမ႑ပ္ေဆာက္ၿပီးတဲ့ အခ်ိန္ကစၿပီး ရွင္မယ္ခံတဲ့ေန႔အထိ ငါးရက္လံုး လံုး မိမိအိမ္ကိုျပန္ၿပီးေတာင္ မအိပ္ရေတာ့ဘူး။ အလွဴအိမ္မွာ ေန႔ေရာ၊ ညေရာ အခန္းထဲ ေအာင္းၿပီး ေနေပးရေတာ့တယ္။ အခန္းစိုးေရခ်ိဳးဖို႔ ေရခပ္ေပးၾကရတယ္။ လိမ္းဖို႔သနပ္ခါးေသြး ေပးရတယ္။ ရွင္မယ္ခံၿပီးတဲ့ေန႔ ညေနပတ္စာခြာ၊ ဖ်ာသိမ္းမွ အလွဴဒကာ၊ အလွဴဒကာမေတြကို က်န္ရွိတဲ့ပစၥၫ္းေတြအပ္ႏွံ၊ အလွဴကူေတြကို အပ္ႏွံၿပီးမွ ျပန္ၾကရေတာ့တယ္။
အလွဴေတြက မ်ားေသာအားျဖင့္ အခန္းစိုးကို အက်ႌစေလးတစ္စ၊ ထဘီစေလးတစ္စ ၀ယ္ေပးေက်းဇူးတံု႔ျပန္တတ္ၾကတယ္။ အခန္းစိုးအေနနဲ႔ကေတာ့ ရရွိသည္ျဖစ္ေစ၊ မရရွိသည္ျဖစ္ေစ ေမွ်ာ္ကိုးလုပ္ကိုင္တာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ေစတနာသက္သက္၊ အလွဴမွာ ကုသိုလ္ယူဖို႔ လုပ္ကိုင္ေပးၾကတာပါ။
ကိုးကား ။ ။ ကိုေလးျမတ္ မံုေရြးေၾကးမံုသူ/သား (ေက်းလက္လူမႈသ႐ုပ္ေဖၚ ရသစာစုမ်ား)